Najzastupljeniji oblici poslovanja stranih pravnih lica na teritoriji BiH su:
- privredna društva (d.o.o., d.d., kd., dn.o),
- podružnice stranih pravnih lica i
- predstavništva stranih pravnih lica.
U tekstu koji slijedi govorimo o pravnom i poreznom tretmanu podružnice stranog pravnog lica.
U skladu sa Zakonom o privrednim društvima (‘’Sl. Novine FBiH’’, broj 81/15), stranim pravnim licima je omogućeno osnivanje podružnica na teritoriji FBiH. Iako je ova mogućnost predviđena Zakonom o privrednim društvima, uslijed nedostatka odgovarajućeg softvera I izostanka propisivanja formulara prijave kod nadležnih registarskih sudova, registracija podružnice stranog pravnog lica nije bila izvediva u praksi.
Ipak, objavom Pravilnika o dopuni Pravilnika o tehničkoj upotrebi glavne knjige registra u elektronskom obliku za registraciju poslovnih subjekata u FBiH, otklonjene su navedene prepreke, te je time stranim pravnim licima omogućeno Zakonom predviđeno pravo.
REGISTRACIJA PODRUŽNICE STRANOG LICA
Strano pravno lice može osnovati jednu ili više podružnica putem kojih obavlja svoje djelatnosti. Podružnica nastaje odlukom o osnivanju koju donosi ovlašteni organ društva u skladu s osnivačkim aktom ili statutom društva. Podružnice nemaju svojstvo pravnog lica, a poslove s trećim licima obavljaju u ime i za račun društva. Podružnica ima mjesto poslovanja i zastupnika.
Podružnice stranog društva se upisuju u registar društava u registarskom sudu na čijem području je sjedište podružnice. Mora sadržavati puno ime stranog društva, oznaku da je podružnica i svoje sjedište. Registracija podružnice se vrši u nadležnom općinskom sudu, prema mjestu sjedišta podružnice.
U svrhu registracije, u registar poslovnih subjekata nadležnog općinskog suda se upisuju podaci o osnivaču, kao i svi ostali podaci bitni za poslovanje podružnice.
Nakon što sud izda rješenje o ragistraciji podružnice, potrebno je izvršiti poreznu regstraciju u Poreznoj upravi FBIH i odabir osnovne djelatnosti u Federalnom zavodu za statistiku.
PORESKE OBAVEZE PODRUŽNICE
Podružnice pravnih lica čije matično preduzeće ima sjedište u inostranstvu su obveznici prijavljivanja i plaćanja poreza na dobit, dakle obveznik poreza na dobit je svaka podružnica pravnog lica koja posluje na teritoriji Federacije i koja je rezident Federacije.
Projekti na kojima su angažovana pravna lica duže od šest mjeseci su također obveznici poreza na dobiti.
Podružnica stranog pravnog lica je obveznik poreza na dobit za dobit koju je ostvarila poslovanjem na teritoriji FBIH. Kod utvrđivanja porezne osnovice dobit podružnice mora odgovarati onoj dobiti koju bi ostvarila podružnica kada bi bila samostalno i nezavisno pravno lice koje obavlja istu ili sličnu djelatnost pod istim ili sličnim uslovima.
Prema Zakonu o porezu na dobit FBIH, nerezidenti koji ostvaruju prihode na teritoriji Federacije BiH oporezuju se na jedan od dva načina:
- porezom na dobit koju ostvare putem stalnog mjesta poslovanja, što nalaže obavezu registracije kod Porezne uprave Federacije BiH, kao i obavezu sačinjavanja i podnošenja poreznog bilansa,
- porezom po odbitku na osnovu povremeno ostvarenih prihoda od rezidenta Federacije.
Podružnice stranih pravnih lica dužne su dostavljati :
- porezni bilans na obrascu PB 800-A, u svrhu utvrđivanja poreza na dobit i
- prijavu poreza na dobit na obrascu PP-803.
Pored obaveze za prijavu poreza na dobit, podružnice su dužne predati i set finansijskih izvještaja propisanih Zakonom o računovodstvu i reviziji FBIH.
