Технолошко-индустриските развојни зони (ТИРЗ) во Северна Македонија се специјализирани зони што нудат поволни услови за инвестирање во напредни и иновативни индустрии. Овие зони се дизајнирани да привлечат домашни и странски инвестиции, со посебен фокус на високите технологии, производните капацитети и активностите за истражување и развој. ТИРЗ имаат витално значење за економскиот развој на земјата, како и за поттикнување на нови работни места, иновации и конкурентност на глобалниот пазар.
Преди да донесат одлука за инвестирање во ТИРЗ, компаниите треба да направат детална анализа на сите аспекти на нивното вложување. Еден од најважните чекори во овој процес е консултација со експерти за даночно советување, кои можат да помогнат во проценка на даночните олеснувања и финансиските обврски поврзани со инвестицијата.

Услови за инвестирање ТИРЗ во Северна Македонија
Инвеститорите кои сакаат да инвестираат во ТИРЗ во Северна Македонија треба да ги исполнат одредени услови:
- Тип на компанија и дејност: Компаниите што сакаат да инвестираат треба да бидат правни субјекти со активности во области како што се високи технологии, иновации, производни процеси, технолошки развој итн.
Компаниите што влегуваат во ТИРЗ можат да се занимаваат со производство или развој на нови технологии и иновации, но мора да го исполнат минималниот износ на инвестиција што се бара за таа зона. - Технолошка ориентација: Инвестициите треба да бидат насочени кон развој на нови технологии, индустрии или производи со потенцијал за висока додадена вредност. Ова може да вклучува автоматизација, напредни производни процеси или иновации во сектори како што се информатичката технологија, биотехнологијата и електронските уреди.
Придобивки што ги нуди технолошко-индустриската развојна зона
Според Законот за ТИРЗ во Северна Македонија, овие зони нудат бројни придобивки за инвеститорите, што ја прави земјата атрактивна за инвестирање
Фискални поволности
- Ослободување од данок на добивка во првите 10 години од почетокот на работењето, што создава силна финансиска основа за инвеститорите, овозможувајќи им поголем профит и повеќе можности за реинвестирање.
- Ослободување од персонален данок на доход за нововработени лица, што претставува дополнителна поддршка за инвеститорите кои создаваат нови работни места, со двојна корист – поттикнување на вработеноста и намалување на трошоците за плати и придонеси.
- Ослободување од царински давачки при увоз на опрема и материјали за производство, што е значајна поволност која ги намалува почетните инвестиции во капацитети и технологија.
- Ослободување од ДДВ за прометот на добра и услуги во рамките на ТИРЗ, освен за промет што е наменет за конечна потрошувачка. Увозот на стоки во ТИРЗ е исто така ослободен од ДДВ, под услов да не се пуштаат во слободен промет, односно да не се наменети за конечна потрошувачка.
За да се обезбеди максимално искористување на овие даночни поволности, инвеститорите треба да размислат за даночно советување.
Инфраструктурна поддршка
Инвеститорите во ТИРЗ имаат пристап до веќе изградена инфраструктура, која вклучува современи патишта, електрична енергија, водоснабдување, канализација и интернет конекции, што ја минимизира потребата за дополнителни инвестиции во основна инфраструктура.
- Поддршка од државата и институциите: Владата и ТИРЗ нудат различни форми на поддршка, како што се помош за обука и дообука, ослободување од плаќање надомест за уредување на градежно земјиште, како и помош во кофинансирање на трошоците за изградба на објекти до 500.000 евра.
- Локациски и логистички можности: ТИРЗ се лоцирани во близина на важни транспортни мрежи, што овозможува инвеститорите да ги оптимизираат логистичките процеси и да ги намалат трошоците за транспорт на стоки.
Времетраење на процесот за отворање на компанија во ТИРЗ
Процесот на отворање компанија во технолошко-индустриска развојна зона е значително поедноставен и брз. Во просек, целиот процес може да трае од 2 до 3 недели по поднесувањето на сите документи во Централниот регистар на РСМ, што вклучува:
- Одобрување на инвестицијата – Компаниите поднесуваат проектен план за инвестицијата и добиваат одобрение од надлежните органи во рок од неколку недели.
- Регистрација на компанијата – Процедурата за регистрација на компанија во ТИРЗ е едноставна, а потребните документи се поднесуваат до соодветните институции.
Очекувани трошоци за инвестирање во ТИРЗ во Северна Македонија

Трошоците за инвестирање во ТИРЗ варираат во зависност од видот на инвестицијата, но обично вклучуваат:
- Цена за закуп на земјиште – Земјиштето во зоната се обезбедува под одредени услови за закуп, а цената зависи од големината на парцелата и локацијата.
- Изградба на инфраструктура и објекти – Инвеститорите треба да ги покријат трошоците за изградба на производствени и административни објекти, како и поврзување на објектите со енергетска и водоводна мрежа.
- Набавка на опрема – Трошоци за купување технологија и опрема што ќе се користи во производните процеси.
- Административни трошоци – Овие трошоци вклучуваат правни и консултантски услуги, административни такси за регистрација и издавање дозволи.
Со навремено даночно советување, компаниите можат да направат подобра проценка на своите финансиски обврски и да ги оптимизираат трошоците за долгорочен раст и развој.
Заклучок
Технолошко-индустриските развојни зони (ТИРЗ) во Северна Македонија претставуваат значајна можност за компаниите кои се стремат кон раст и иновации. Комбинацијата на даночни олеснувања, инфраструктурна поддршка и поедноставени процедури обезбедува стабилна основа за успех на инвеститорите.

За подетални информации и практични совети во врска со инвестирањето во ТИРЗ, како и за други даночни прашања, ве покануваме да се регистрирате на нашиот бесплатен вебинар „Можност за работодавачи – даночни олеснувања“. На овој вебинар, нашиот даночен експерт ќе дискутира за најновите промени во даночните регулативи, вклучувајќи аспекти поврзани со ТИРЗ, и ќе сподели искуства и препораки за успешно работење во 2025 година. Вебинарот е наменет за претприемачи, инвеститори и сопственици на бизниси кои сакаат да ги прошират своите операции и да останат информирани за актуелните даночни обврски и можности.
Не ја пропуштајте оваа можност да го унапредите вашето знаење и да го подготвите вашиот бизнис за идните предизвици.