S obzirom na veliki broj pitanja Klijenata i nejasnoće u vezi sa primenom Zakona o centralnoj evidenciji stvarnih vlasnika (u daljem tekstu: Zakon), u nastavku ćemo kroz primer objasniti obaveze privrednih društava predviđene ovim zakonom.
Primer:
Vlasnici privrednog društva A iz Beograda su privredno društvo B iz Slovenije i fizičko lice C iz Srbije sa po sa 47% udela udela, kao i fizičko lice D iz Slovenije sa 6% udela, koje je ujedno direktor društva. Vlacnici pravnog lica B iz Slovenije su 4 fizička lica iz Slovenije sa po 25% udela.
Koje su obaveze privrednog društva A iz Beograda?
U skladu sa Zakonom određena je obaveza za lice koje je ovlašćeno za zastupanje u privrednom društvu da evidentira podatke o stvarnom vlasniku. U skladu sa odredbama člana 3. Zakona, stvarni vlasnik registrovanog subjekta je:
(1) fizičko lice, koje je posredno ili neposredno imalac 25% ili više udela, akcija, prava glasa ili drugih prava, na osnovu kojih učestvuje u upravljanju Registrovanim subjektom, odnosno učestvuje u kapitalu Registrovanog subjekta sa 25% ili više udela;
(2) fizičko lice koje posredno ili neposredno ima preovlađujući uticaj na vođenje poslova i donošenje odluka;
(3) fizičko lice, koje Registrovanom subjektu posredno obezbedi ili obezbeđuje sredstva i po tom osnovu bitno utiče na donošenje odluka organa upravljanja Registrovanog subjekta prilikom odlučivanja o finansiranju i poslovanju;
(4) fizičko lice koje je osnivač, poverenik, zaštitnik, korisnik ako je određen, kao i lice koje ima dominantan položaj u upravljanju trastom, odnosno u drugom licu stranog prava;
(5) fizičko lice koje je registrovano za zastupanje zadruga, udruženja, fondacija, zadužbina i ustanova, ako ovlašćeno lice za zastupanje nije prijavilo drugo fizičko lice kao stvarnog vlasnika.
Izuzetno, ako nije moguće odrediti fizičko lice iz prethodnog stava na način kako je to propisano, stvarni vlasnik registrovanog subjekta je fizičko lice koje je registrovano za zastupanje, odnosno koje je registrovano kao član organa tog subjekta.
U konkretnom slučaju stvarnim vlasnikom smatraće se samo fizičko lice iz Srbije koje ima 47% vlasništva, s obzirom da ni jedno drugo fizičko lice nema više od 25% vlasništva nad Društvom. Međutim, zbog mogućeg različitog tumačenju odredaba zakona, naročito u delu utvrđivanja dominantnog položaja vlasnika, preporučljivo je svih 5 lica iz Slovenije, kao i lice iz Srbije, tretirati kao stvarne vlasnike.
U skladu sa navedenim, privredno društvo A treba da čuva dokumentaciju kojom se dokazuje pravni sled vlasništva do svakog od 6 fizičkih lica (5 iz Slovenije, jedno iz Srbije). Kao dokaz vlasništva u praksi je najčešći Izvod iz Registra privrednih subjekata (u Republici Srbiji je to Agencija za privredne registre). Iz predmetnih izvoda treba utvrditi ko je vlasnik/osnivač privrednog društva. Ukoliko je osnivač društva pravno lice, potrebno je pribaviti Izvod i za to pravno lice, i tako dok se ne dođe do fizičkog lica – krajnjeg/stvarnog vlasnika Društva.
Po uspostavljanju Centralne evidencije u Agenciji za privredne registre, ovlašćeno lice u Društvu će biti dužno da evidentira ove podatke u Centralnoj evidenciji.
