Predlog izmena Zakona o porezu na dodatu vrednost

Vlada Republike Srbije je utvrdila Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dodatu vrednost koji bi trebalo da bude usvojen tokom decembra meseca i da se primenjuje od 1. januara 2021. godine.

Izmene donose značajan broj novina. Najvažnija je izmena koja se tiče određivanja poreskog dužnika za promet u oblasti građevinarstva.

U postojećem Zakonu o porezu na dodatu vrednost, došlo je do sledećih izmena:

• sporednom isporukom dobara ne smatra se prenos prava raspolaganja na :
  • građevinskom objektu ili ekonomski deljivoj celini u okviru toj objekta koji se smatra nepokretnošću u pogledu zakona kojim se uređuje promet nepokretnosti,
  • kao i na pokretnim stvarima uz prenos prava raspolaganja na nepokretnosti
• sporednim pružanjem usluga se ne smatra usluga iznajmljivanja, odnosno davanja na korišćenje građevinskog objekta ili ekonomski deljive celine u okviru tog objekta u smislu zakona kojim se uređuje promet nepokretnosti
• došlo je do preciznije definicije vrednosnog vaučera
• Obveznikom se sada smatra i otvoreni investicioni fond, odnosno alternativni investicioni fond koji nije u statusu pravnog lica, a koji je upisan u odgovarajući registar u skladu sa zakonom
• Poreski dužnik je primalac dobara i usluga iz oblasti građevinarstva, obveznik PDV, za promet izvršen od strane obveznika PDV, ako je vrednost tog prometa veća od 500.000 dinara, bez PDV
• Poreska osnovica kod prometa dobara i usluga ne sadrži:
• iznose koje obveznik naplaćuje u ime i za račun drugog, ako te iznose prenosi licu u čije ime i za čiji račun je izvršio naplatu i
• ako su ti iznosi posebno evidentirani, kao ni iznose koje obveznik potražuje za izdatke koje je platio u ime i za račun primaoca dobara ili usluga, ako su ti iznosi posebno evidentirani
• PDV se ne plaća na promet dobara koja su u postupku aktivnog oplemenjivanja za koje bi obveznik – sticalac imao pravo na odbitak prethodnog poreza kada bi ta dobra nabavljao sa obračunatim PDV
• PDV se ne plaća u prometu novca i kapitala kod prenosa virtuelnih valuta i zamene virtuelnih valuta za novčana sredstva u skladu sa zakonom kojim se uređuje digitalna imovina
• Obveznik koji se bavi prometom polovnih dobara,uključujući polovna motorna vozila,umetničkih dela,kolekcionarskih dobara i antikviteta, smatra se obveznikom koji u okviru svoje delatnosti i s ciljem dalje prodaje , nabavlja u Republici ili uvozi već pomenuta dobra;
  • novina je da je osnovica koju je obveznik utvrdio kao razliku između prodajne i nabavne cene dobra, uz odbitak PDV koji je sadržan u toj razlici, se primenjuje i u slučaju uvoza dobara na koji je obračunat i plaćen PDV;
  • obveznik nema pravo na odbitak prethodnog poreza za polovna dobra koja su uvezena, kao i za dobra i usluge , koja su u neposrednoj vezi sa polovnim dobrima, kod čijeg prometa se primenjuje oporezivanje razlike;
  • obveznik koji vrši promet polovnih dobara, za koje je utvrdio osnovicu na već pomenuti način i koji je na promet polovnih dobara primenio oporezivanje razlike, dužan je da u svojoj evidenciji odvojeno prikaže podatke o tim prometima
• Obveznik PDV, kada se opredeli za obračun PDV na promet investicionog zlata i promet usluga posredovanja kod prometa investicionog zlata, obračunavanje PDV se vrši počev od poreskog perioda po isteku poreskog perioda u kojem je dostavio obaveštenje nadležnom poreskom organu
• Ako obveznik koji je u prethodnih 12 meseci ostvario ukupan promet veći od 8.000.000 dinara, nije nadležnom poreskom organu do isteka prvog roka za predaju periodične poreske prijave, predao periodičnu poresku prijavu, obveznik može podneti prijavu i posle tog roka, odnosno podneće je nadležni poreski organ po službenoj dužnosti;
  • obveznik ima pravo na odbitak prethodnog poreza u skladu sa ovim zakonom, za nabavku dobara i usluga, uključujući i avans, počev od dana podnošenja poreske prijave
• Obveznik može da izda račun u papirnom, odnosno u elektronskom obliku ako postoji saglasnost primaoca da prihvata račun u elektronskom obliku, osim ako postoji slučaj obaveze izdavanja računa u elektronskom obliku u skladu sa zakonom kada saglasnost primaoca nije potrebna;
  • račun u papirnom obliku se izdaje u najmanje dva primerka, od kojih jedan zadržava izdavalac računa, a ostali se daju primaocu dobara i usluga, a račun u elektronskom obliku se izdaje kao elektronski dokument u skladu sa zakonom
• Obveznik PDV ima pravo da ispravi iznos PDV:
  • ako je izdao novi račun sa ispravljenim iznosom PDV, odnosno račun u kojem nije iskazan PDV, odnosno ako je stornirao račun u slučaju kada račun nije trebalo da bude izdat i
  • ako poseduje dokument primaoca računa – obveznika PDV ili lica koje ima pravo na refakciju PDV u skladu sa ovim zakonom u kojem je navedeno da PDV iskazan u računu nije korišćen kao prethodni porez, odnosno da za taj iznos PDV nije podnet zahtev za refakciju PDV , u slučaju kada je račun izdat obvezniku PDV ili licu koje ima pravo na refakciju PDV

Do predloženih izmena u okviru ovog zakona je došlo zbog:

• potrebe za usklađivanjem sa drugim zakonima Republike Srbije i sa propisima Evropske unije kojima je uređena oblast oporezivanja potrošnje PDV, kao i da bi se unapredio poslovni ambijent svih učesnika na tržištu Republike Srbije
• zbog potrebe za usklađivanjem sa zakonima kojima se uređuju otvoreni investicioni fondovi, odnosno alternativni investicioni fondovi koji nisu u svojstvu pravnog lica, predloženo je da se otvoreni, odnosno alternativni investicioni fondovi bez svojstva pravnog lica sada smatraju poreskim obveznicima u cilju oporezivanja porezom na dodatu vrednost
• predloženo je izdavanje računa u elektronskom obliku
• obveznicima PDV koji se bave prometom polovnih dobara, umetničkih dela, kolekcionarskih dobara i antikviteta omogućeno je da za svaku konkretnu transakciju opredele između opšteg ili posebnog postupka oporezivanja
• iz oblasti građevinarstva, u cilju utvrđivanja poreskog dužnika, propisano je pravilo da vrednost prometa dobara i usluga bude veća od 500.000 dinara, bez PDV;
  • propisano je i poresko oslobođenje za promet dobara u postupku aktivnog oplemenjivanja, za koje bi obveznik ostvario pravo na odbitak prethodnog poreza ako su ta dobra nabavljena sa obračunatim PDV;
  • u izračunavanju srazmernog poreskog odbitka ne uzimaju se u obzir ni povremeni prometi određenih usluga za koje je propisano poresko oslobođenje bez prava na odbitak prethodnog poreza(npr. promet udela u kapitalu društva);
  • preciznije je određena poreska osnovica u smislu da ne sadrži iznose koje je obveznik PDV platio u ime i za račun primaoca dobara ili usluga, ako su ti iznosi posebno evidentirani;
  • preciznije je određeno pravilo za mogućnost ispravljanja u slučaju pogrešnog obračunatog i iskazanog PDV
• u slučaju da je poreski obveznik ostvario u prethodnih 12 meseci promet veći od 8.000.000 dinara, a pri tom nije podneo evidencionu prijavu u propisanom roku, sada je omogućeno i podnošenje prijave i posle tog roka, kao i mogućnost da tu prijavu podnese nadležni poreski organ po službenoj dužnosti. Takođe je predloženo da taj obveznik stiče pravo na odbitak prethodnog poreza za nabavku dobara i usluga, uključujući i avans, počev od dana podnošenja evidencione prijave
• zbog jednostavnije primene pravila koja se odnose na eventualnu ispravku odbitka prethodnog poreza, sporednim prometom dobara sada se ne smatra prenos prava raspolaganja na pokretnim stvarima koji se vrši uz prenos prava raspolaganja na građevinskom objektu ili ekonomski deljivoj celini u okviru tog objekta; takođe sporednim pružanjem usluga se ne smatra usluga iznajmljivanja, odnosno davanja na korišćenje građevinskog objekta ili ekonomski deljive celine u okviru tog objekta
• s obzirom na postojeći trend u oblasti digitalne imovine i s tim u vezi postojanje virtuelnih valuta( koje predstavljaju vrstu imovine), trenutno je propisano poresko oslobođenje za prenos virtuelnih valuta i za zamenu tih valuta za novčana sredstva u skladu sa zakonom kojim se uređuje oblast digitalne imovine